Fosforbemesting bij aardappelen bij Diederick Van Lancker in Horebeke
Andere nutriënten Praktijkveld- Beredeneerd bemesten
- Nutriënten in de bodem
Diederick Van Lancker teelt late aardappelen in het Oost-Vlaamse Horebeke. Hij berekent steeds nauwgezet de bemesting op zijn aardappelen. Hij dient vaak dierlijke mest toe en brengt de levering van nutriënten uit de mest in rekening om niet onnodig veel kunstmeststoffen te moeten strooien en ook het risico op nutriëntenoverschotten te beperken. Zo zal hij geen aanvullende fosforbemesting uitvoeren, aangezien de fosfor uit de dierlijke mest de behoefte ruimschoots dekt.
Meer lezen op deze pagina
Diederick geeft wel aan dat hij bij het uitblijven van een dierlijke bemesting toch zou overwegen om een kleine dosis minerale fosfor bij te geven. Op basis van de bodemanalyse van een van zijn percelen lijkt het fosforgehalte in de bodem daar nochtans eerder voldoende hoog. Daarom besloten Diederick en B3W om een stuk van het veld niet te bemesten met dierlijke mest en hier de proef op de som te nemen door dit stuk deels wel en deels niet met fosfor te bemesten.
Fosfor
Er werd voorafgaand aan de proef nogmaals een bodemanalyse uitgevoerd, maar nu enkel op een grondstaal dat werd genomen op het stuk waar de proef wordt uitgevoerd. Hieruit bleek dat het fosforgehalte met 24 mg P per 100 g bodem iets boven de streefzone ligt. In een bouwvoor van 30 cm diep en met een dichtheid van 1450 kg/m³ komt dit overeen met een fosforvoorraad van 1044 kg P/ha ofwel 2400 kg P2O5/ha. Aardappelen zullen daarvan ongeveer 80 kg P2O5/ha opnemen, waarvan 60 kg zal worden afgevoerd door het oogsten van de knollen. Door niet te gaan bemesten met fosfor kan men de bodemvoorraad jaarlijks een klein beetje laten afnemen tot het fosforgehalte in de streefzone ligt.
Toch wordt voor het gemeten fosforgehalte door erkende labo's nog steeds een fosforbemesting geadviseerd. Zo bedraagt het advies van het labo van Viaverda 30 kg P2O5/ha en van de Bodemkundige Dienst 70 kg P2O5/ha.
Nochtans werd in de studie 'Milieukundig en economisch verantwoord fosforgebruik', uitgevoerd in opdracht van de VLM door ILVO, BDB en KULeuven in 2019, duidelijk aangetoond dat bij een fosforgehalte hoger dan 16 mg P per 100 g bodem geen meeropbrengst wordt verwacht, maar wel grotere fosforverliezen.
Proefopzet
Het proefvlak werd opgedeeld in 8 veldjes van 5m x 10m. Op 4 veldjes werd op 24 mei minerale fosfor toegediend onder de vorm van tripelsuperfosfaat aan een dosis van 45 kg P2O5/ha. Dat is net iets meer dan de forfaitaire dosis fosfor (38 kg P2O5 per ha) die werd toegediend onder vorm van 27 ton/ha runderdrijfmest. Op de andere 4 veldjes werd geen fosfor toegediend.
Aangezien Diederick aangepaste hoeveelheden minerale stikstof (72 kg N/ha) en kalium (204 kg K2O/ha) strooide, rekening houdend met de aanlevering uit de dierlijke mest, werd op alle 8 proefveldjes ook nog 78 kg N/ha en 100 kg K2O/ha toegediend ter compensatie van de uitgebleven dierlijke bemesting.
De Bintjes (pootgoed 28/35mm) werden geplant op 9 juni.
Opvolging van de proef
Op 5 juli werd de proef bezocht aangezien ook een grondstaal werd genomen omwille van een eventuele bijbemesting met stikstof. Dit omdat Diederick een lagere dosis (som dierlijk + mineraal = 150 kg werkzame N/ha) gaf bij planten met oog op het fractioneren van zijn bemesting. Het minerale stikstofgehalte bedroeg 205 kg N/ha in de 0-60 cm laag, waarvan driekwart in de 0-30 cm laag. Als hierbij de verwachte stikstofvrijstelling uit de bodem wordt opgeteld, werd de resterende stikstofbehoefte van het gewas ruimschoots gedekt: er was zelfs een overschot van 30 kg N/ha dus de basisbemesting had nog lager gekund. De opkomst was op dat moment - 26 dagen na planten - enigszins onregelmatig maar toch behoorlijk goed.
Er konden met het blote oog geen verschillen in opkomst worden waargenomen tussen de objecten die wel en geen fosforbemesting kregen. Daarom werd op 8 juli ook een dronebeeld gemaakt van de proef.
Met behulp van het dronebeeld werd de bodembedekking van beide objecten vergeleken. Deze bleek nagenoeg dezelfde: met fosforbemesting was de bodembedekking 10% en zonder fosforbemesting 11%. De fosforbemesting blijkt dus zeker niet te leiden tot een betere bodembedekking.
Vervolgens werd op basis van de dronebeelden ook de NDVI berekend, een gewasindex die een maat is voor de gezondheid en ontwikkeling van het gewas. Deze varieert tussen -1 (dood of geen gewas) en +1 (bodem volledig bedekt door gezond gewas). De NDVI bedroeg 0,65 voor beide objecten. Ook hieruit blijkt niet dat de fosforbemesting leidt tot een betere opkomst.
Op 28 augustus werd opnieuw een dronebeeld gemaakt van de proef. De bodembedekking was voor beide objecten 97%.
Ook de NDVI was nagenoeg gelijk voor beide objecten en bedroeg 0,91.
Opbrengsten
Op 1 oktober werd een opbrengstbepaling uitgevoerd enkele dagen voordat Diederick zelf ging rooien. De opbrengsten van de Bintjes waren nagenoeg identiek voor beide objecten. Deze proefopbrengst komt na correctie met 15% door verliezen op kopakkers en sproeisporen overeen met een praktijkopbrengst van 43 ton/ha en is eerder hoog in vergelijking met andere percelen Bintjes die begin juni werden geplant in de regio (gemiddeld 37 ton/ha, gegevens LCA 2024). De knollen die een fosforbemesting kregen waren iets talrijker maar kleiner en het onderwatergewicht lag iets hoger.
Foutenbalken in de grafieken komen overeen met de standaard afwijkingen van de 4 herhalingen.
Nitraatresidu
Het mineraal stikstofresidu werd bepaald door een mengstaal te nemen over de 4 herhalingen van elk object. Het residu was algemeen goed en iets hoger wanneer geen fosfor werd gegeven.
Besluit
Bij een voldoende hoog fosforgehalte in de bodem is een bemesting met minerale fosfor niet nodig om een goede aardappelopbrengst te halen.
Een blik op de praktijk
Deze machine staat hem ook toe om mengteelten te telen. Als mengteelt kiest hij voor veldbonen en tarwe. Gert is een enorme voorstander van directzaai maar vindt het wel belangrijk om in de juiste omstandigheden te werken: bodems die verdicht zijn hebben eerst enkele jaren structuurherstel nodig. Ook wanneer het te nat is, is het belangrijk dat je wacht tot de bodem droog genoeg is om te zaaien. In deze blog houden we bij hoe Gert inzet op niet-kerende bodembewerking en meer specifiek directzaai. Houd deze pagina zeker in het oog om een overzicht te krijgen wanneer welke stappen gebeuren.